Chương 014: Đốm Lửa Được Thổi Bùng
Ngọn gió Đông mà họ mong chờ, hai ngày sau đã đến.
Pittsburgh có một blog tin tức cánh tả khá kén người đọc, tên là “Tiếng Vọng Rỉ Sét”.
Độc giả của blog này tuy không đông, nhưng độ trung thành thì miễn bàn. Đa phần là các thành viên công đoàn, giáo sư đại học và những nhà hoạt động cộng đồng đã quá chán ngán truyền thông dòng chính.
Người sáng lập kiêm cây bút duy nhất của blog là Emily Chen, một phóng viên điều tra đã nghỉ hưu. Bà tình cờ xem được video của kênh “Trái tim Pittsburgh”. Ban đầu, bà tưởng đây lại là trò làm màu của một gã thanh niên muốn dựa hơi chửi chính phủ để câu view, nhưng bà đã kiên nhẫn xem hết video.
Không có diễn xuất cường điệu, không có nhạc nền sướt mướt. Chỉ có một chàng trai trẻ ngồi trước lò sưởi, dùng ngôn từ mộc mạc nhất để kể về một sự bất công đang hiện hữu. Sự chân thành và sắc sảo của video đã lay động nữ nhà báo lão luyện.
Bà lập tức viết một bài giới thiệu đăng lên blog.
Tiêu đề bài viết ngắn gọn và trực diện: “Chàng trai trẻ này đang nói lên sự thật mà cả Pittsburgh không dám nhắc tới”
Trong bài viết, Emily Chen không chỉ giới thiệu video của Leo, mà còn dùng kinh nghiệm dày dặn của mình để bổ sung và xác thực chuỗi bằng chứng Leo đưa ra.
Bà chỉ rõ, đứng sau Tập đoàn Summit còn có bóng dáng của vài nghị viên Hội đồng Thành phố. Họ cấu kết thành một nhóm lợi ích, đang tiến hành thâu tóm có hệ thống các nguồn tài nguyên đất công của Pittsburgh.
Độc giả của “Tiếng Vọng Rỉ Sét” bắt đầu chia sẻ bài viết và video của Leo. Họ gửi đường link vào các nhóm Facebook địa phương, đăng lên diễn đàn nội bộ của Liên hiệp Công nhân Thép và Công đoàn Giáo viên.
Video bắt đầu phá vỡ vòng tròn hẹp ban đầu. Lượt xem tăng trưởng với tốc độ không tưởng, theo cấp số nhân.
Một ngàn, năm ngàn, mười ngàn...
Chỉ trong vài ngày, video vốn chỉ lẹt đẹt vài trăm lượt xem đã phá vỡ cột mốc năm mươi ngàn.
Khu vực bình luận cũng bùng nổ. Nhiều cư dân của trung tâm cộng đồng đã vào phần bình luận để làm chứng.
George, Rosa, Mike... nhờ Sarah giúp, họ đều lập tài khoản Youtube và dùng chính trải nghiệm đời mình để bảo chứng cho tính chân thực nội dung video của Leo.
“Tôi là George đây. Cậu Leo nói đúng. Chính trung tâm cộng đồng đã dạy tôi dùng máy tính, nhờ đó tôi mới được nhìn thấy mặt cháu mình.”
“Tôi là Rosa. Nếu không có những người bạn ở đây, có lẽ tôi đã chết rục trong nhà một mình từ lâu rồi.”
Những dòng bình luận đẫm tính người ấy khiến video có sức thuyết phục hơn cả.
Dư luận bắt đầu dậy sóng.
“Trái tim Pittsburgh” chỉ sau một đêm đã trở thành đề tài nóng hổi khắp thành phố.
Người ta bàn tán về nó trong quán cà phê, quán bar, và trên bàn ăn mỗi gia đình.
Sự kiện vốn chỉ gói gọn trong một khu phố nhỏ, nay đang chuyển hóa thành một vấn đề công cộng của toàn thành phố.
Truyền thông dòng chính không thể giả mù giả điếc được nữa.
Pittsburgh Chronicle, tờ báo có lượng phát hành lớn nhất thành phố, buộc phải đưa tin. Bài báo được nhét vào một góc khuất trên trang tin. Câu chữ sặc mùi ngạo mạn và định kiến.
Họ mô tả Leo là “nhà hoạt động cực đoan có lai lịch bất minh”, ám chỉ anh có động cơ chính trị mờ ám.
Họ vẽ chân dung cư dân trung tâm cộng đồng thành một đám “những kẻ chây ỳ cản trở sự phát triển đô thị”.
Nhưng dù sao thì họ cũng đã đưa tin. Họ đã đưa cái tên Leo và sự thật về vụ đấu giá trung tâm đến với công chúng rộng rãi hơn. Thế là đủ.
“Nhìn đi, con trai,” Roosevelt nói trong đầu Leo, “Đây chính là cách chính trị vận hành. Khi chúng không thể phớt lờ cậu, chúng sẽ bắt đầu bôi nhọ cậu. Đây là tín hiệu tốt, chứng tỏ chúng ta đã đấm đau chúng rồi.”
Danh tiếng mang lại sự chú ý. Và sự chú ý mang lại thứ thiết thực nhất – Tiền.
Ở cuối video thứ hai, làm theo chỉ thị của Leo, Sarah đã thêm vào một đường link quyên góp trực tuyến với hạn mức nhỏ. Cô ghi rõ: Mọi khoản tiền quyên góp sẽ được công khai minh bạch, dùng toàn bộ cho chi phí kiện tụng và tuyên truyền bảo vệ Trung tâm.
Ban đầu, tiền quyên góp chỉ nhỏ giọt, đa phần là 5 đô, 10 đô. Người quyên góp chủ yếu là cư dân khu phố và người thân bạn bè họ. Song khi video lan rộng, tần suất và số tiền quyên góp tăng vọt.
Người dân Pittsburgh, những người xa lạ chưa từng gặp mặt, bắt đầu dùng tiền của mình để bỏ phiếu cho cuộc chiến này.
Một tài xế xe tải quyên 20 đô, nhắn: “Ngày nào tôi cũng lái xe ngang qua đó. Tôi không muốn thấy nó biến thành chung cư cho bọn nhà giàu.”
Một sinh viên Đại học Pittsburgh quyên 5 đô: “Em không có tiền, đây là tiền cơm trưa nay của em, xin hãy nhận lấy.”
Một giáo viên về hưu quyên 50 đô: “Một cộng đồng tốt là nền giáo dục tốt nhất. Xin hãy giữ lấy nó cho bọn trẻ.”
Những dòng tiền nhỏ bé ấy tụ lại thành một dòng thác ấm áp. Nó chứng minh một điều: Trái tim của thành phố này vẫn chưa chết hẳn.
Một buổi tối, Leo và Sarah đang ngồi trong văn phòng Trung tâm, thống kê dữ liệu quyên góp. Tổng số tiền đã vượt mốc mười ngàn đô la, thừa sức thuê một luật sư chuyên nghiệp.
Đúng lúc đó, màn hình nhảy ra một thông báo quyên góp mới. Con số hiện lên khiến cả hai sững sốt: 5.000 USD.
So với những khoản vài chục, vài trăm đô trước đó, con số này khổng lồ đến choáng ngợp.
Người quyên góp ẩn danh. Nhưng người đó để lại một dòng tin nhắn ngắn gọn:
“Cha tôi từng là công nhân xưởng Homestead. Sau khi thất nghiệp, ông đã được đào tạo nghề điện ở trung tâm cộng đồng đó. Công việc mới ấy đã cho gia đình tôi cơ hội làm lại cuộc đời. Bây giờ, đến lượt tôi.”
Leo nhìn dòng tin nhắn, nhìn con số quyên góp vẫn đang nhảy múa trên màn hình, và những lời động viên chân thành. Lần đầu tiên, anh cảm nhận được sức nặng thực sự của hai từ “Danh tiếng” và “Nhân dân”. Đó là thứ sức mạnh quý giá hơn tiền bạc, vững chãi hơn quyền lực.
Giọng Roosevelt vang lên.
“Thấy chưa? Tiền và Người, chúng ta đều có đủ.”
“Giờ thì, chúng ta có thể mang những thứ này đến phiên điều trần cộng đồng tuần sau, gửi tặng Ngài Thị trưởng và đám bạn hữu của ngài ấy một món quà bất ngờ to bự rồi.”
Ông ngừng lại, giọng đầy vẻ mong chờ.
“Nhớ kỹ, Leo. Danh tiếng, bản thân nó là thứ phù du vô nghĩa. Nhưng khi cậu học được cách biến nó thành những viên đạn pháo nã vào kẻ thù, thì nó lại trở nên vô cùng, vô cùng ý nghĩa.”
…
Tòa thị chính Pittsburgh là một kiến trúc uy nghiêm.
Những bức tường đá hoa cương, những hàng cột cao vút, cùng dòng châm ngôn thành phố khắc trên cổng lớn. Tất cả đều như muốn tuyên cáo với kẻ bước vào về sự tôn nghiêm và trật tự của quyền lực.
Phiên điều trần cộng đồng sắp bắt đầu.
Leo Wallace mặc bộ vest không quá cũ, dẫn đầu đoàn gồm bà Margaret, ông Frank và hơn mười đại diện cư dân bước lên những bậc thang của Tòa thị chính.
Bộ vest này anh mua từ cửa hàng đồ cũ bằng một phần nhỏ trong quỹ quyên góp. Tuy không vừa vặn lắm, nhưng ít nhất nó giúp anh trông không giống một gã sinh viên vừa trốn khỏi thư viện trường.
Đây là lần đầu tiên họ bước từ đường phố biểu tình vào thánh đường quyền lực này. Trên mặt những người dân là vẻ căng thẳng và kính sợ. Họ quen giao tiếp với máy móc trong xưởng, quen tán gẫu với hàng xóm ngoài ngõ, chứ chưa từng nghĩ có ngày mình sẽ bước vào nơi định đoạt vận mệnh cả thành phố này.
Phiên điều trần diễn ra tại một phòng họp nhỏ ở tầng ba.
Bố trí đơn giản: một chiếc bàn họp hình móng ngựa khổng lồ, và vài hàng ghế dành cho công chúng dự thính.
Khi nhóm Leo bước vào, một bên bàn họp đã có người ngồi. Ngồi đầu là một người đàn ông trạc tứ tuần, diện bộ vest màu xám tro cắt may thủ công vừa khít, đeo kính gọng vàng. Tóc gã chải chuốt tỉ mỉ không rối một sợi, trên mặt treo nụ cười lịch thiệp đúng mực, nhưng ánh mắt gã lại giống như dao mổ, lạnh lẽo, sắc bén và vô cảm.
Thấy nhóm Leo đi vào, gã thậm chí còn chủ động đứng dậy, mỉm cười gật đầu chào.
“Cẩn thận con rắn mặc vest kia, Leo.” Giọng Roosevelt cảnh báo, “Hắn mới là đối thủ thực sự của chúng ta hôm nay. Hắn sẽ không tranh luận đúng sai với cậu đâu. Hắn sẽ dùng vô vàn quy tắc và quy trình mà cậu chưa từng nghe thấy để siết chết cậu.”
Leo khắc ghi lời cảnh báo ấy.
Anh và các cư dân ngồi xuống ghế dự thính.
Rất nhanh, người chủ trì cuộc họp – Chủ tịch Ủy ban Quy hoạch Thành phố, một người đàn ông hói đầu tên Robert Jennings – tuyên bố phiên điều trần bắt đầu.
Giọng ông ta đều đều, tẻ nhạt đặc sệt chất quan liêu.
Theo quy trình, đại diện cộng đồng với tư cách bên liên quan sẽ được trình bày trước.
Leo đứng dậy, bước đến bục phát biểu. Anh rút ra bản tham luận đã chuẩn bị kỹ lưỡng. Anh định kể cho các ủy viên nghe về lịch sử trung tâm, về ý nghĩa của nó đối với người già và người thất nghiệp, về việc lương tâm của một thành phố không nên bị tiền bạc mua chuộc.
Anh hắng giọng, mở lời:
“Thưa ngài Chủ tịch, thưa các ủy viên. Hôm nay chúng tôi đến đây để thảo luận về một vấn đề quan trọng hơn cả thuế bất động sản, đó chính là linh hồn của thành phố chúng ta...”
Anh vừa nói được hai câu. Gã đàn ông mặc vest kia đã giơ tay.
“Phản đối.” Gã ngắt lời Leo, “Nội dung trình bày của người phát ngôn không liên quan đến trọng tâm của phiên điều trần hôm nay.”
Chủ tịch Jennings lập tức quay sang Leo.
“Anh Wallace, xin lưu ý, trọng điểm duy nhất của phiên điều trần hôm nay là rà soát quy trình đấu giá công sản đối với lô đất Trung tâm Cộng đồng Thợ thép. Đề nghị anh phát biểu đúng trọng tâm.”
Leo khựng lại. Vũ khí anh chuẩn bị, ngay giây đầu tiên đã bị đối phương tước sạch.
Giọng Roosevelt vang lên:
“Chào mừng đến với thế giới của chúng, con trai. Ở đây, linh hồn và lương tâm là những từ ngữ vô giá trị. Cậu phải nói chuyện quy tắc với chúng, dùng ngôn ngữ của chúng để đánh bại chúng.”
Leo hít sâu một hơi, cất bản tham luận đi. Anh bắt đầu cố gắng đặt câu hỏi từ góc độ thủ tục pháp lý.
“Vâng, thưa ngài Chủ tịch, vậy chúng ta nói về quy trình.”
“Căn cứ Khoản 3, Điều 112 của Bộ luật Thành phố Pittsburgh về việc xin miễn giảm thuế cho tổ chức phi lợi nhuận, Cục Thuế thành phố bắt buộc phải đưa ra câu trả lời bằng văn bản trong vòng 30 ngày làm việc và nêu rõ lý do cụ thể. Theo chúng tôi được biết, Trung tâm chưa bao giờ nhận được bất kỳ văn bản trả lời chính thức nào.”
Nói rồi, anh nhìn gã đàn ông mặc vest.
Gã vẫn giữ nụ cười mỉm trên môi.
Đợi Leo dứt lời, gã mới ung dung đứng dậy.
“Tôi tên là Alan Wechsler.” Gã tự giới thiệu, rồi quay sang Chủ tịch Jennings, “Thân chủ của tôi, Tập đoàn Phát triển Summit, là người tham gia đấu giá hợp pháp trong vụ việc này.”
“Về vấn đề anh Wallace vừa nêu, tôi xin được phản hồi. Đây là biên lai bưu điện xác nhận Cục Thuế thành phố đã gửi thư bác bỏ đơn xin miễn giảm thuế tới trung tâm cộng đồng vào ngày 3 tháng 10 năm nay.”
Gã rút từ cặp tài liệu ra một tờ giấy, đệ trình lên Chủ tịch.
Bà Margaret ở hàng ghế dự thính kích động đứng bật dậy.
“Chúng tôi chưa bao giờ nhận được lá thư đó!”
Chủ tịch Jennings gõ búa.
“Đề nghị người dự thính trật tự! Ông Wechsler, mời tiếp tục.”
Wechsler mỉm cười gật đầu với bà Margaret, rồi nói tiếp:
“Việc thư có đến tay người nhận hay không thuộc phạm vi trách nhiệm của bưu chính. Nhưng về phía Tòa thị chính, nghĩa vụ thông báo đã được thực hiện. Do đó, về mặt thủ tục pháp lý, không tồn tại bất kỳ sai sót nào.”
Leo cảm giác như mình vừa đấm vào bị bông. Đòn tấn công đầu tiên của anh bị đối phương hóa giải nhẹ tựa lông hồng.
Trong một tiếng đồng hồ tiếp theo, phiên điều trần biến thành một cuộc thảm sát pháp lý không cân sức.
Mọi nghi vấn Leo đưa ra đều bị Wechsler dùng từng tập văn bản, từng điều khoản luật pháp chặn đứng, kín kẽ không lọt một giọt nước.
Wechsler tuyệt nhiên không bàn về giá trị xã hội của Trung tâm, không đả động đến nỗi khổ của người già, không nói nửa lời về đạo đức hay tình cảm.
Gã chỉ nói luật. Gã chỉ bàn quy trình.
Trung tâm cộng đồng nợ thuế, đúng hay sai? Đúng. Wechsler đưa ra thông báo nợ thuế.
Thông báo đấu giá có được đăng tải công khai trước thời hạn quy định không? Có. Wechsler đưa ra ảnh chụp màn hình trang web Tòa thị chính và bản sao báo giấy địa phương.
Quy trình đấu giá có mở công khai cho mọi người không? Có. Wechsler nói, chỉ là trùng hợp thay, duy nhất thân chủ của gã hứng thú với mảnh đất phải gánh thêm chi phí giải tỏa mặt bằng này.
Lập luận của gã không một kẽ hở. Gã đã thành công biến một vụ quan thương cấu kết đầy tai tiếng thành một hoạt động thương mại hợp pháp hoàn hảo.
Tất cả những lý lẽ về “ký ức cộng đồng”, “tôn nghiêm người thợ” mà Leo chuẩn bị trở nên yếu ớt, bất lực trong cái mê cung được dựng lên bằng điều luật này.
Anh trơ mắt nhìn mình và cư dân bị đối thủ lôi vào một chiến trường bất lợi, rồi bị đánh tơi bời bằng những quy tắc mà anh chưa hề thông thạo.
Cuối cùng, Chủ tịch Jennings hắng giọng, chuẩn bị đưa ra kết luận.
“Xét thấy trung tâm cộng đồng thực sự tồn tại hành vi vi phạm nghĩa vụ thuế, và quy trình đấu giá của thành phố, đánh giá sơ bộ cho thấy, không có sai sót rõ ràng.”
Ông ta liếc nhìn Wechsler, rồi nhìn sang khuôn mặt tái mét của Leo.
“Tôi tuyên bố, phiên điều trần kết thúc. Kế hoạch đấu giá sẽ được tiến hành theo đúng lịch trình vào 10 giờ sáng thứ Tư, hai tuần sau, tại sảnh đấu giá Tòa thị chính.”
Trên mặt các cư dân viết đầy sự thất vọng và phẫn nộ.
Ông Frank không kìm được, chửi thầm một câu tục tĩu.
Ngay khi mọi người tưởng sự việc đã ngã ngũ, Chủ tịch Jennings bồi thêm một câu:
“Tất nhiên, nếu trước khi phiên đấu giá chính thức diễn ra, phía cộng đồng có thể đưa ra bằng chứng mới mang tính quyết định về việc quy trình đấu giá tồn tại sai sót nghiêm trọng, Ủy ban có thể triệu tập phiên điều trần khẩn cấp.”
Dứt lời, ông ta gõ búa, tuyên bố bế mạc.
Wechsler đứng dậy, chỉnh lại nút thắt cà vạt, rồi bước tới trước mặt Leo. Gã đưa tay ra.
“Cậu làm tốt lắm, anh Wallace.” Gã nói, nụ cười trên mặt vẫn hoàn hảo không tì vết, “Là một người trẻ không có bằng luật sư mà làm được đến bước này đã là rất đáng nể rồi. Tôi rất mong chờ lần giao đấu tiếp theo.”
Leo không bắt tay gã. Anh chỉ trân trân nhìn vào đôi mắt lạnh lẽo của đối phương.
Wechsler cũng chẳng để bụng, gã rụt tay về, quay lưng bước ra khỏi phòng họp.
Hiệp đấu trực diện đầu tiên: Thảm bại.
Đây là một nhiệm vụ gần như bất khả thi. Trong vòng chưa đầy một tuần, phải tìm ra bằng chứng quyết định về sai sót nghiêm trọng trong một quy trình pháp lý đã được đối thủ rào chắn kỹ càng chẳng khác nào mò kim đáy bể.
Hãy bình luận để ủng hộ người đăng nhé!